Aπόρριψη της συνθήκης ACTA από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Οι υπέρμαχοι της ελευθερίας του διαδικτύου (και των ελευθεριών γενικότερα…) μπορούν προσωρινά να πανηγυρίσουν για μια μικρή νίκη. Η συνθήκη με το ψευδεπίγραφο όνομα ACTA (Anti-Counterfeiting Trade Agreement = Εμπορική Συμφωνία Κατά της Παραποίησης)(2)(3)(4) απερρίφθη με συντριπτική πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (478 καταψήφισαν, 39 υπερψήφισαν, 165 αποχές) (1).

Για τη συνθήκη ACTA έχω ξαναγράψει στο κείμενο «Η συνθήκη ACTA και η λογοκρισία στο internet«, όπου και παραπέμπω για πληρέστερη ενημέρωση. Εδώ αρκούμαι να συνοψίσω, για λόγους πληρότητας, οτι η ACTA:

• είναι προϊόν μυστικών και αδιαφανών διαπραγματεύσεων, χωρίς δημόσιο διάλογο, με το επιχείρημα ότι πρόκειται για «εμπορικό» θέμα
• παρακάμπτει μονίμως τις νομοθετικές διαδικασίες των κρατών: Μια επιτροπή της ACTA θα μπορεί να μεταβάλλει τη συμφωνία και μετά την υιοθέτησή της, κάτι που ισοδυναμεί με παράδοση λευκής νομοθετικής επιταγής σε ένα αδιαφανές σώμα που ελέγχεται από ιδιωτικά συμφέροντα
• βάζει εμπόδια σε τυχόν μελλοντική αλλαγή της νομοθεσίας σε εθνικό επίπεδο
• είναι ψευδεπίγραφη, γιατί ενώ παρουσιάζεται ως συνθήκη κατά της παραποίησης (κατά της καταπάτησης  πνευματικών δικαιωμάτων και της απομίμησης αγαθών), χάρη στις (σκόπιμες) ασάφειές της αφήνει τεράστια περιθώρια για παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων των χρηστών του internet
• στοχοποιεί τα εναλλακτικά δίκτυα
• θέτει δυσανάλογα αυστηρά νομικά στάνταρ, τα οποία δεν αντανακλούν τις τρέχουσες αρχές της δημοκρατίας, της ελευθερίας των συναλλαγών και των ατομικών ελευθεριών
• ενθαρρύνει την παραβίαση του ιδιωτικού απορρήτου από τους κατόχους εμπορικών και πνευματικών δικαιωμάτων σε βάρος πολιτών που είναι ύποπτοι για καταπάτηση αυτών των πνευματικών/εμπορικών δικαιωμάτων χωρίς να ακολουθηθεί η ενδεδειγμένη νομική οδός
• στερεί από τις αναπτυσσόμενες χώρες τη δυνατότητα να επιλέγουν τις πλέον συμφέρουσες πολιτικές, όπως τη χρήση γενόσημων φαρμάκων

Σημειώνω οτι η Ελλάδα έχει υπογράψει (μαζί με άλλες χώρες) τη συνθήκη ACTA (5)(6). Οι ευρύτατες κινητοποιήσεις και ογκώδεις διαμαρτυρίες (8) εναντίον της συνθήκης σε όλη την Ευρώπη έφεραν αποτέλεσμα, καθώς οι Ευρωβουλευτές δεν «τόλμησαν» τελικά να την υπερψηφίσουν, με αποτέλεσμα την απόρριψή της.

Οι σκεπτικοί γνωρίζουν οτι δεν πρέπει να πανηγυρίσουν για πολύ, ωστόσο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αποδείξει οτι μπορεί να είναι ιδιαίτερα υπομονετική και επίμονη όταν θέλει να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα συμφέροντα, και προσπαθεί επανειλημμένως να επαναφέρει ρυθμίσεις και διατάξεις που απορρίφθηκαν, συχνά με διαφορετικό «περιτύλιγμα» ή «μεταμφιεσμένες». Τέτοια παραδείγματα αποτελούν οι επίμονες απόπειρες για έγκριση της χρήσης Γενετικά Τροποποιημένων Προϊόντων (σπόρων , τροφίμων, κλπ) στις χώρες της Ε.Ε. (έπειτα από lobbying των εταιρειών χημικών, τροφίμων και βιοτεχνολογίας), η απόπειρα επανεισαγωγής απορριφθεισών διατάξεων της οδηγίας Bolkestein «από την πίσω πόρτα» με επιμέρους ρυθμίσεις στον τομέα της Υγείας, της κοινωνικής ασφάλισης, κλπ.

Η απόρριψη της συνθήκης επομένως δεν αποτελεί λόγο για εφησυχασμό. Σε συνθήκες παγκόσμιας όξυνσης της κρίσης και αυξανόμενης κοινωνικής δυσαρέσεκειας και αναταραχής, οι επιβουλές των καθεστώτων κατά της ελευθερίας διακίνησης των ιδεών και των απόψεων θα αυξηθούν, ακόμη και στα δυτικά, «δημοκρατικά», κράτη (9)(10).

---

Πηγές – υποσημειώσεις – παραπομπές

(1)
Πανηγυρική απόρριψη της συνθήκης ACTA από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. in.gr, 4/7/2012.

(2)
Anti-Counterfeiting Trade Agreement (ACTA). wikipedia.org.

(3)
Εμπορική Συμφωνία Κατά της Παραποίησης (ACTA). Λήμμα από την ελληνική Βικιπαίδεια.

(4)
What is ACTA and why should you be worried about it? wired.co.uk, 24/1/2012.

(5)
Η Ελλάδα υπέγραψε την αμφιλεγόμενη συνθήκη ACTA για την πνευματική ιδιοκτησία. in.gr, 27/12/2012.

(6)
Σιωπηλά και χωρίς τυμπανοκρουσίες, τα ακόλουθα μέλη της ΕΕ υπέγραψαν τη συνθήκη: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Ελλάδα (επί πρωθυπουργίας Παπαδήμου), Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία και Βρετανία. Εκτός της ΕΕ, η ACTA έχει υπογραφεί από τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, τον Καναδά, την Ιαπωνία, το Μαρόκο, τη Σιγκαπούρη και τη Νότιο Κορέα.

(7)
Μπροστά στην ιδιωτικοποίηση της ηλεκτρονικής επιτήρησης: Η ACTA προ των πυλών. Η Αυγή online, 25/12/2011.

(8)
Ογκώδεις διαμαρτυρίες κατά της ACTA στην Ευρώπη. in.gr, 11/2/2012.

Χαρακτηριστικά της γενικευμένης κατακραυγής κατά της ACTA είναι οτι εναντίον της είχαν επίσης ταχθεί η επιτροπή Εμπορίου και τρεις ακόμα επιτροπές του Ευρωκοινοβουλίου. Ακόμη, ο Γάλλος ευρωβουλευτής Καντέρ Αρίφ, ο οποίος είχε αναλάβει να παρακολουθεί τα πρακτικά της συνθήκης, παραιτήθηκε από αυτή τη θέση διαμαρτυρόμενος ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί να περιορίσει το δημόσιο διάλογο για το θέμα και ότι προσπαθούν να επιβάλλουν την ACTA χωρίς δημοκρατικές διαδικασίες. «Δεν θα λάβω μέρος σε αυτή την παρωδία» δήλωσε ο ευρωβουλευτής. Τέλος, ο ίδιος ο εισηγητής της συνθήκης, Ντέιβιντ Μάρτιν, παραδέχτηκε ότι είναι σημαντικός ο αγώνας κατά της πειρατείας και της παραβίασης των πνευματικών δικαιωμάτων, όμως κάλεσε τους ευρωβουλευτές να την απορρίψουν επειδή είναι «ασαφής» και επομένως «επικίνδυνη» για τα ατομικά δικαιώματα.

(9)
Η μηχανή αναζήτησης Google ανέφερε ότι υπήρξε μία ανησυχητική άνοδος στα αιτήματα να αφαιρεθεί πολιτικό περιεχόμενο από το Διαδίκτυο.
Σε έκθεσή της, η Google αναφέρει ότι αυξήθηκαν οι περιπτώσεις που οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να λογοκρίνουν το Internet τους τελευταίους έξι μήνες.
Η Google ανέφερε ότι πολλά από αυτά τα αιτήματα προέρχονταν από δυτικές κυβερνήσεις, οι οποίες δεν συνδέονται συχνά με τη λογοκρισία.

Πηγή:
Ανησυχητική αύξηση στα αιτήματα κυβερνήσεων για λογοκρισία διαπιστώνει η Google. in.gr, 18/6/2012.

(10)
Οι Βρετανικές αρχές την Πέμπτη παρουσίασαν ένα φιλόδοξο σχέδιο για την καταγραφή κάθε λεπτομέρειας σχετικά με κάθε επίσκεψη στο διαδίκτυο, κάθε e-mail, τηλεφωνικής κλήσης ή μηνύματος κειμένου στο Ηνωμένο Βασίλειο – και σε ένα έντονα διατυπωμένο άρθρο ανώτατος αξιωματούχος της χώρας κατηγόρησε εκείνους που ανησυχούν για το πρόγραμμα επιτήρησης οτι είναι είτε εγκληματίες είτε συνωμοσιολόγοι.

Πηγή:
Britain Unveils Electronic Mass Surveillance Plan. huffingtonpost.com, 14/6/2012.