Θ. Τζήμερος – Δημιουργία, ξανά: πολλά κεράσια, μικρό καλάθι

«Ημουν πάνω σε ένα λόφο
και είδα το παλιό να πλησιάζει,
μα ερχόταν σαν νέο
Σερνόταν πάνω σε καινούρια δεκανίκια
που κανένας δεν είχε ξαναδεί
και βρωμούσε νέες μυρουδιές σαπίλας»
(Μπ. Μπρεχτ)

Μένω έκθαμβος μπροστά στην ευκολία με την οποία οι πολίτες σπεύδουν να «αγκαλιάσουν» καινοφανείς πολιτικές δυνάμεις στις οποίες το μιντιακό σύστημα (το ίδιο που υπερασπίζεται με νύχια και με δόντια το υπάρχον πολιτικό κατεστημένο) αίφνης αναγνωρίζει εκστατικό «νέα πρόσωπα», «φρέσκιες ιδέες», «αδιάφθορους ανθρώπους», «σοβαρό πολιτικό λόγο» και λοιπά εξόχως όμορφα και δημοκρατικά.

Μια τέτοια περίπτωση που κίνησε το ενδιαφέρον μου -τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά- είναι το κόμμα «Δημιουργία, ξανά!» του Θ. Τζήμερου. Μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες από την ιδρυτική διακήρυξη του κόμματος, και μετά από ταχύρρυθμη υπερεντατική προβολή π.χ. από τον ΣΚΑΙ (όπου μέρα παρα μέρα φιλοξενείτο ο κ.Τζήμερος και το κόμμα του), έφτασε να έχει αποκτήσει ήδη (πέρα από το σεβαστό εκλογικό ποσοστό του 2,15%) τη φήμη ενός σύγχρονου, δημιουργικού και με στιβαρό πολιτικό λόγο πολιτικού σχηματισμού.

Επειδή λοιπόν, πέρα από την (υπερπροβαλλόμενη) επαγγελματική καταξίωση των ανθρώπων που στελεχώνουν τη «Δημιουργία, ξανά», θα πρέπει πρωτίστως να κρίνουμε τις προτεινόμενες από αυτούς πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές, στο παρόν κείμενο σχολιάζω ορισμένες από τις θέσεις τους για συγκεκριμένους τομείς όπως αυτές διατυπώνονται στην επίσημη ιστοσελίδα του κόμματος (1). Δεν προτίθεμαι να αναλύσω κάθε  διατυπωμένη θέση του κόμματος – απλώς προσπαθώ να επικεντρώσω την προσοχή σε ορισμένα σημεία που θεωρώ χαρακτηριστικά και ενδεικτικά της πολιτικής τους φυσιογνωμίας.

Οικονομία και ανάπτυξη

«Η Οικονομία δεν είναι, μόνο, αριθμοί. Είναι άνθρωποι. Είναι ψυχολογία. Πολλές φορές είναι αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία: αν οι άνθρωποι πιστέψουν ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα, θα κινηθούν περισσότερο, θα ξοδέψουν περισσότερο, θα επενδύσουν περισσότερο και, ναι, τα πράγματα θα πάνε καλύτερα». (2)

Δεν ξεκινάμε καλά. Από ένα κόμμα με -υποτίθεται- «φρέσκες ιδέες» και «καινοτόμο πολιτικό λόγο» θα περίμενα κάτι παραπάνω από μια τέτοια εισαγωγή, αντάξια τριτοκλασάτων εγχειριδίων «θετικής σκέψης» που κυκλοφορούν σωρηδόν στα περίπτερα. Ειλικρινά, θα ήθελα να έβλεπα τον κ. Τζήμερο να προσπαθεί να εξηγήσει στον άστεγο, στον άνεργο ή τον ανέστιο το πώς αρκεί μόνο να το πιστέψει και ως δια μαγείας θα αλλάξει η ψυχολογία του και θα ξυπνήσει σε μια καλύτερη χώρα και οικονομία. Τέλος πάντων.

«Όλοι μας – μηδενός εξαιρουμένου – ακόμα κι αν δουλεύαμε και πολύ και σκληρά, είχαμε αμοιβές και μισθούς που ήταν μεγαλύτερα από αυτό που παράγαμε. Βεβαίως, το συνεργείο που έχτιζε το εξοχικό του διαπλεκόμενου ή του διεφθαρμένου δεν συμμετείχε στην απάτη. Όμως, εμμέσως, ωφελήθηκε από αυτή. Το χρήμα που έρρεε άφθονο και προέρχονταν από δανεικά – διαχύθηκε στις τσέπες όλων». (2)

Σε μια κάπως πιό εκλεπτυσμένη εκδοχή του «μαζί τα φάγαμε» του κ. Πάγκαλου, η «Δημιουργία, ξανά!» επιχειρεί να εξομοιώσει και να εξισώσει τις ευθύνες για την σημερινή κατάσταση διαχέοντας την ευθύνη συλλογικά στην κοινωνία. Το ίδιο ευθύνονται οι εργάτες «του συνεργείου που έχτιζε το εξοχικό του διαπλεκόμενου ή του διεφθαρμένου», το ίδιο ο διαπλεκόμενος και ο μεγαλοεργολάβος που ανέλαβε τα δύο και τρείς φορές υπερκοστολογημένα «μεγάλα έργα». Ολοι επωφελήθηκαν, άρα η ευθύνη είναι συλλογική, κατά την άποψη της «Δημιουργίας, ξανά!». Κι ας λένε, σε άλλο σημείο των θέσεών τους, οτι «δεν υπάρχει μεγαλύτερος φασισμός από την εξομοίωση ανόμοιων πραγμάτων» (2).

Σταχυολογώ ορισμένες ακόμη προτάσεις / απόψεις για την οικονομία:

«Ενιαίος φορολογικός συντελεστής 15% σε φυσικά και νομικά πρόσωπα – οι κλιμακούμενοι συντελεστές αποτελούν τροχοπέδη για εργασία». (2)

Μια τέτοια πρόταση σίγουρα θα προκαλέσει κύματα αγαλλίασης στους μεγαλοεισοδηματίες. Θα βυθίσει όμως σε απόγνωση τα (ήδη χειμαζόμενα) μικρά και χαμηλά εισοδήματα, για τα οποία ακόμη και 100ευρώ κάνουν πλέον τη διαφορά ανάμεσα στην αξιοπρέπεια και την ανέχεια. Αξίζει να σημειωθεί οτι το πρόγραμμα της «Δημιουργίας, ξανά!» δεν κάνει πουθενά λόγο για αφορολόγητο όριο (προφανώς προτείνεται όλα τα εισοδήματα να φορολογούνται από το πρώτο ευρώ).

«Για τα στεγαστικά δάνεια … μετατρέπονται σε μακροχρόνια δάνεια με περίοδο που ενδεχομένως να ξεπερνάει το προσδόκιμο ζωής των δανειοληπτών. Άρα, μέρος του δανείου μεταβιβάζεται στους κληρονόμους. … Τίποτε δεν διαγράφεται. Διαγραφή σημαίνει ότι το κόστος θα το πληρώσει κάποιος άλλος (π.χ. ο μικρομέτοχος της Τράπεζας, ο νέος επιχειρηματίας που δεν θα μπορεί να δανειοδοτηθεί λόγω κεφαλαιακής ανεπάρκειας, τα ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ.). … Θεωρούμε ότι η «φούσκα» της προηγούμενης δεκαετίας (τουλάχιστον) οδήγησε τις Τράπεζες σε άφρονα και ριψοκίνδυνη συμπεριφορά καθώς χορηγούσαν δάνεια σε αφερέγγυους δανειολήπτες. Όμως κανένας δεν έβαλε το πιστόλι στον κρόταφο κανενός για να τον αναγκάσει να πάρει δάνειο. Οι Τράπεζες θα πληρώσουν στον βαθμό που τους αναλογεί την μη τήρηση στοιχειωδών κανόνων εξασφάλισης των δανείων τους, όμως η νομοθετική «ρύθμιση» Κατσέλη που δίνει τη δυνατότητα σε ειρηνοδίκες να διαγράφουν χρέη εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ με μια μονοκονδυλιά, δηλαδή να τα μεταφέρουν σε άλλους «αθώους» πολίτες, επειδή απλώς ο δανειολήπτης (ισχυρίζεται ότι) δεν έχει να πληρώσει, είναι παράλογη, αντιαναπτυξιακή και ανήθικη». (2)

Να και μια ρηξικέλευθη πρόταση: τα στεγαστικά δάνεια θα πληρώνονται μέχρι τρίτης γενεάς. Με μια γενικόλογη διατύπωση «Οι Τράπεζες θα πληρώσουν στον βαθμό που τους αναλογεί την μη τήρηση στοιχειωδών κανόνων εξασφάλισης των δανείων τους«, η «Δημιουργία, ξανά!» ξεμπερδεύει με την ευθύνη των τραπεζών, χωρίς να διευκρινίζει πώς «θα πληρώσουν» και ποιός είναι δήθεν «ο βαθμός που τους αναλογεί», και προχωράει απτόητη σε προτάσεις που εξασφαλίζουν οτι οι τράπεζες δεν θα χάσουν ούτε ευρώ από τα δάνεια που έχουν χορηγήσει, ακόμη και μετά το θάνατο των δανειοληπτών. Η σεισάχθεια από την ανάποδη!

Επίσης, αφού η «Δημιουργία, ξανά!» αναφέρεται σε «παράλογες και ανήθικες» ρυθμίσεις του νόμου, οφείλω να παρατηρήσω οτι η «άφρων και ριψοκίνδυνη συμπεριφορά των τραπεζών» διόλου δεν απαλλάσσεται της κατηγορίας περί «παραλογισμού και ανηθικότητας«, αφού -για προφανείς ιδιοτελείς σκοπούς- οι τράπεζες προσπαθούσαν συστηματικά να δελεάσουν εκατομμύρια καταναλωτές να πάρουν αυτά τα δάνεια. Αυτός ο σκόπιμος παραλογισμός και η ανηθικότητα των τραπεζών κατά την «Δημιουργία, ξανά!» δεν είναι «κολάσιμος» και αφήνεται στο απυρόβλητο, σε αντίθεση με την επιπολαιότητα των δανειοληπτών.

Αγροτική ανάπτυξη

«Η αγροτική παραγωγή που θα μπορούσε να είναι η «βαριά βιομηχανία» της χώρας μας αφέθηκε να ρημάξει ανάμεσα σε αποσύρσεις, χωματερές, μπλόκα στις εθνικές, μάχες εξουσίας των αγροτο-αρχηγών, σκάνδαλα στους συνεταιρισμούς και επιδοτήσεις για ανύπαρκτη παραγωγή. Η ευκαιρία της αξιοποίησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και των πόρων της κατασπαταλήθηκε και μετατράπηκε σε παγίδα για την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα της ελληνικής γεωργίας. Κύρια αιτία αυτής της αποτυχίας υπήρξε η έλλειψη εθνικού σχεδίου και η αντικατάστασή του από τον προσανατολισμό στην είσπραξη ευρωπαϊκών επιδοτήσεων με παράλληλη υποβάθμιση της όλης παραγωγικής διαδικασίας». (4)

Πέρα από ορισμένες σωστές παρατηρήσεις (σκάνδαλα στους συνεταιρισμούς, επιδοτήσεις για ανύπαρκτη παραγωγή, χωματερές), η «Δημιουργία, ξανά!» βλέπει «χαμένη ευκαιρία αξιοποίησης των πόρων της ΚΑΠ» λόγω «έλλειψης εθνικού σχεδίου» και «προσανατολισμό στην είσπραξη ευρωπαϊκών επιδοτήσεων με παράλληλη υποβάθμιση της όλης παραγωγικής διαδικασίας».  Εκείνο που αποσιωπά βολικά είναι οτι η ΚΑΠ (την οποία οι ελληνικές κυβερνήσεις συναποφάσισαν και συνυπέγραψαν με τους ευρωπαίους εταίρους) ήταν σχεδιασμένη ώστε να λειτουργήσει ακριβώς ως ένα εργαλείο «προσαρμογής» της ελληνικής αγροτικής οικονομίας στα πλαίσια της «ελεύθερης» καπιταλιστικής αγοράς, μέσω επιβολής περιορισμών στις καλλιέργειες, ποσοστώσεων στην παραγωγή και απελευθέρωσης των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων, που οδήγησε σε μείωση ή εξαφάνιση συγκεκριμένων καλλιεργειών, αύξησε τη διατροφική εξάρτηση της Ελλάδας από άλλες χώρες, διόγκωσε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, εξόντωσε τους μικροκαλλιεργητές – μικροπαραγωγούς αγρότες και διευκόλυνε τη συγκέντρωση της παραγωγής στα χέρια λίγων μεγαλοαγροτών – επιχειρηματιών, ενώ είχε τραγικές συνέπειες στο αγροτικό εισόδημα, οδηγώντας σε αποχώρηση μεγάλο μέρος του αγροτικού δυναμικού από την αγροτική απασχόληση. Και βέβαια η «Δημιουργία, ξανά!» προσπερνά αθόρυβα το γεγονός οτι οι «πόροι» της ΚΑΠ αποτέλεσαν (με τη μορφή των επιδοτήσεων) το δέλεαρ, προκειμένου οι αγρότες να δεχθούν σταδιακά και αδιαμαρτύρητα την τυπική και ουσιαστική αυτή αποχώρηση.

Εκλογές – κυβέρνηση

«Απαγορεύεται στην προεκλογική περίοδο, σε κόμματα και υποψηφίους να κάνουν αναφορές σε έντυπα, τηλεοπτικά, ή διαδικτυακά μηνύματα σε οποιοδήποτε άλλο κόμμα, εκτός από το δικό τους. … Οι διαφημίσεις κάθε κόμματος οφείλουν να μιλούν μόνο για το δικό τους «προϊόν»». (8)

Η πολυετής επαγγελματική ενασχόληση του κ. Τζήμερου στον τομέα της διαφήμισης ίσως τον έχει επηρεάσει, κάτι το οποίο φαίνεται και από τη διατύπωση που επιλέγει: «οι διαφημίσεις κάθε κόμματος οφείλουν να μιλούν μόνο για το δικό τους «προϊόν»». Αλλά η πολιτική δεν είναι διαφήμιση, όπου οι απαξιωτικές αναφορές στο προϊόν του ανταγωνιστή θεωρούνται αθέμιτη, «γκρίζα» διαφήμιση. Στην πολιτική συχνά είναι απαραίτητη η αναφορά στα πεπραγμένα π.χ. της κυβέρνησης ή των πολιτικών αντιπάλων προκειμένου να αποκαλυφθεί ο ρόλος που διαδραμάτισαν και η ειλικρίνειά τους. Το επίπεδο του πολιτικού λόγου που θα επιλέξει το α’ ή το β’ κόμμα οφείλει να το κρίνει ο πολίτης, όχι να γίνει αντικείμενο θεσμοθετημένων απαγορεύσεων και περιορισμών, όπως προτείνει η «Δημιουργία, ξανά!».

Το κανάλι της Βουλής με τα σκανδαλώδη έξοδα λειτουργίας και τον αδιαφανή προϋπολογισμό κλείνει αμέσως. Αναγνωρίζουμε πάντως πως η λειτουργία του υπήρξε ιδιαίτερα χρήσιμη σε όσους από μας είχαν τη διαστροφή να παρακολουθούν τις συνεδριάσεις της, ειδικά των επιτροπών: αποκάλυψε την ανοησία, την κενότητα, το στείρο μυαλό και τον εξαθλιωμένο λόγο των «εκλεκτών του λαού». (8)

Ακριβώς. Η λειτουργία του καναλιού της Βουλής «αποκάλυψε την ανοησία, την κενότητα, το στείρο μυαλό και τον εξαθλιωμένο λόγο των βουλευτών«, και άρα αποτέλεσε παράγοντα που προήγαγε την κοινοβουλευτική διαφάνεια (αποκαλύπτοντας προς τα έξω την θλιβερή εκπροσώπηση των πολιτών από αυτούς που εξέλεξαν να τους εκπροσωπούν – αν μη τι άλλο π.χ. μέσω των εκατοντάδων βίντεο που «ανέβηκαν» στο youtube). Θα περίμενα λοιπόν από τους ακραιφνείς δημοκράτες της «Δημιουργίας, ξανά!» να θελήσουν όχι απλώς να διατηρήσουν το κανάλι εξυγιαίνοντάς το, αλλά να αναβαθμίσουν και το ρόλο του. Eκπλήσσομαι λοιπόν πώς τόσα καινοτόμα και πρακτικά μυαλά στη «Δημιουργία, ξανά!» δεν μπόρεσαν να σκεφθούν έναν πρακτικό τρόπο για τον εξορθολογισμό των εξόδων του (π.χ. θέσπιση ενός μέγιστου προϋπολογισμένου ποσού ανά έτος), αλλά απερίφραστα πρότειναν την άμεση παύση της λειτουργίας του…

Εργατικά – συνδικαλισμός

«Δεν είμαστε υπέρ των συλλογικών συμβάσεων. Γιατί θεωρούμε οτι και αυτό είναι ισοπέδωση. Καθόλου κατάκτηση δεν είναι. … το ελάχιστο ας το βρεί ο καθένας με τον εργοδότη του… να διεκδικήσει ο καθένας το μισθό ανάλογα με τις δυνατότητές του» (10). Δεν υπάρχει μεγαλύτερος φασισμός από την υποχρεωτική εξομοίωση ανόμοιων πραγμάτων». (2)

Προφανώς δεν απασχολούν τον κ. Τζήμερο τέτοιες ασήμαντες λεπτομέρειες όπως το ελάχιστο εισόδημα που επιτρέπει μια αξιοπρεπή διαβίωση. «Δείτε που μας έφεραν αυτές οι κατακτήσεις», όπως λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά (10). Ολόκληρη η κοινωνία κατά τον κ. Τζήμερο (οφείλει να) είναι ένα δυστοπικό εργαστήριο κοινωνικού δαρβινισμού.

«Απαγορεύονται οι πορείες στο οδόστρωμα.. Οι πορείες … παραλύουν την οικονομική ζωή. Είναι προφανές το οικονομικό κόστος, ιδιαίτερα σε μια χειμαζόμενη οικονομία». (6)

Εδώ η «Δημιουργία, ξανά!» μου θύμισε ένα λαϊκό απόφθεγμα: «της κοντής ψωλής, οι τρίχες της φταίνε». Δεν παρέλυσε την οικονομική ζωή η εφαρμογή των ακραίων και εξοντωτικών μέτρων που οδήγησε σε 65000 «λουκέτα» μόνο μέσα στο 2010 (με τους πολυεθνικούς ομίλους και τα πολυκαταστήματα να προσπαθούν «με βίαιο τρόπο να πάρουν το μερίδιο των μικρομεσαίων», όπως δήλωσε ο όπως είπε ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Β. Κορκίδης). (12) Οι πορείες ευθύνονται…

Στη συνέχεια, προσπαθεί να αντισταθμίσει την ουσιαστική θεσμική απώλεια του δικαιώματος της πορείας-διαμαρτυρίας, με ένα τηλεοπτικό 5λεπτο:

«Προτείνουμε να διαθέτει η κρατική τηλεόραση ένα 5λεπτο στο οποίο οι ενδιαφερόμενοι συνδικαλιστές ή μη – θα μπορούν να διατυπώσουν τις θέσεις τους». (6)

Σε μια εποχή που οι εκφράσεις διαμαρτυρίας (διαδηλώσεις, συγκεντρώσεις, πορείες) έγιναν πιό μαζικές από ποτέ, η «Δημιουργία, ξανά!» προφανώς επιδιώκει να «εξαφανίσει» τη μαζικότητα, την αγωνία, το πάθος των πολιτών για τη διεκδίκηση του δικαιώματος της αξιοπρεπούς διαβίωσης και να τα αντικαταστήσει με ένα αποστειρωμένο τηλεοπτικό 5λεπτο (μέχρι να καταργηθεί κι αυτό) το οποίο θα ισοπεδώνεται από τους κυβερνητικούς παπαγάλους και θα εξαφανίζεται μέσα στον ορυμαγδό προπαγάνδας που παράγουν καθημερινά τα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης.

Μετά από τα παραπάνω, θα ήταν έκπληξη να μην μπεί στο στόχαστρο της «Δημιουργίας, ξανά!» και η απεργία (με τα συνήθη λογικοφανή προσχήματα, ασφαλώς):

» Η «περιφρούρηση απεργίας» είναι ποινικό αδίκημα και με την υπάρχουσα νομοθεσία. Εμποδίζεις το πλοίο να αποπλεύσει; Σύλληψη και αυτόφωρο! » (7)

Ναυτιλία

Κατά γενική ομολογία το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο απολαμβάνει σκανδαλώδη φορολογική ασυλία και προνομιακής μεταχείρισης. Ενα πλέγμα σχέσεων διαπλοκής αλλά και το γεγονός οτι η ναυτιλία συνεισφέρει γύρω στο 6% του ελληνικού ΑΕΠ, καθιστά απρόθυμες τις έως τώρα κυβερνήσεις να αλλάξουν αυτό το καθεστώς (13)(14)(15)(16). Πώς τοποθετείται η «Δημιουργία, ξανά!» για το θέμα αυτό; Σταχυολογώ:

• «Σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία, η φορολογία είναι ο πιο σίγουρος τρόπος να χάσει το κράτος χρήματα!»
• «Ελαστικότερη ελάχιστη σύνθεση πληρώματος σε πλοία με ελληνική σημαία ή φορολογικά κίνητρα για απασχόληση Ελλήνων ναυτικών.»
• «Μείωση εισφορών στο ΝΑΤ, με σκοπό την προσέλκυση περισσοτέρων πλοίων.»
• «Μείωση της εισφοράς- φορολογίας ανά κόρο σε συνάρτηση με τη σύνθεση με ελληνικό πλήρωμα.»
• «Είναι γεγονός, ότι οι μισθοί των Ελλήνων ναυτικών είναι πολύ υψηλοί»
• «Επιδότηση των άγονων γραμμών στην ακτοπλοΐα» (3)
  

Πώς αντιμετωπίζει η «Δημιουργία, ξανά!» το γεγονός οτι οι έλληνες εφοπλιστές, παρά την προνομιακή τους μεταχείριση από το  ελληνικό κράτος, επιλέγουν τα ασιατικά ναυπηγεία για τις ναυπηγήσεις νέων πλοίων η τις εργασίες συντήρησης, αρνούμενοι να ανταποκριθούν στο κάλεσμα του τότε υπουργού οικονομικών Ε. Βενιζέλου να βοηθήσουν, εν μέσω κρίσης, την Ελλάδα; (14)(16)

«Το εργατικό κόστος, το οποίο είναι υψηλό, δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο αποφεύγεται η χώρα μας, για να γίνουν αυτές οι εργασίες […] καθώς η ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη ελέγχεται από τον κακώς εννοούμενο συνδικαλισμό, ο οποίος στο όνομα της προστασίας των εργαζομένων φέρνει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα.» (3)

Η «Δημιουργία, ξανά!» διακηρύσσει ανοικτά οτι όχι μόνο δεν επιθυμεί να αγγιχτεί κανένα από τα φορολογικά προνόμια των ελλήνων εφοπλιστών, αλλά προτείνει ακόμη περισσότερα «φορολογικά κίνητρα», μειώσεις εισφορών, μειώσεις μισθών των ναυτικών, μειώσεις μισθών εργαζομένων στα ναυπηγεία, περιορισμό του «κακού» συνδικαλισμού, και -καμία έκπληξη- την κρατική επιδότηση των ζημιογόνων τομέων (δρομολόγια στις άγονες γραμμές).

Παιδεία

«Το κράτος οφείλει να επιτρέψει αυξημένη αυτονομία στους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τους επιχειρηματίες, ώστε αυτοί οι τρεις φορείς να έχουν την ελευθερία να ιδρύουν σχολεία και να συστήνουν εκπαιδευτικές διαδικασίες, που θα ελέγχονται μόνο ως προς την αποτελεσματικότητά τους.»

«Υποχρεωτικές περιοδικές διαδικασίες αξιολόγησης (σ.σ. ενν. του σχολείου) σε όλες της βαθμίδες με στόχο τη μέτρηση του βαθμού στον οποίο το εκπαιδευτικό σύστημα επιτυγχάνει τους στόχους του. Σχολεία που υστερούν σε επιδόσεις θα αποτελούν αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής από την Πολιτεία και ή βελτιώνονται ή κλείνουν.»

Τίποτα καινούργιο εδώ. Τα εκπαιδευτικά πρότυπα και η οργάνωση των σχολείων (ιδιωτικά σχολεία που επιδοτούνται από το κράτος) που εισηγείται η «Δημιουργία, ξάνα!» έχουν εφαρμοστεί σε άλλες χώρες. Η σύνδεση της χρηματοδότησης των σχολείων (από κράτος και επιχειρηματίες) με την «αποτελεσματικότητα» (ως προς τί; με ποιά κριτήρια μετριέται; – ερωτήματα που αφήνει μετέωρα η «Δημιουργία, ξανά!»), ανοίγει διάπλατα το δρόμο για φαινόμενα όπως π.χ. στις ΗΠΑ (όπου εφαρμόστηκε η χρηματοδότηση σε συνδυασμό με την αξιολόγηση), όπου τα παιδιά στις φτωχές γειτονιές του Μισισίπι χρηματοδοτούνται ετησίως με 4000$ έναντι 18000$ ετησίως στα παιδιά των πλουσιότερων συνοικιών της ίδιας πόλης, εντείνοντας τις ταξικές ανισότητες και δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο την πρόσβαση στην εκπαίδευση για τις μη προνομιούχες τάξεις.

Το τι συνεπάγεται η είσοδος των αγορών στην εκπαίδευση («αυξημένη αυτονομία […] στους επιχειρηματίες, ώστε […] να έχουν την ελευθερία να ιδρύουν σχολεία και να συστήνουν εκπαιδευτικές διαδικασίες») μπορεί να γίνει κατανοητό με την παράθεση παραδειγμάτων και πάλι από τις ΗΠΑ (όπου έχει γίνει πράξη) – δεν με εκπλήσσει που δεν γίνεται καμιά αναφορά από την «Δημιουργία, ξανά!» σε αυτά τα εξόχως αποκαλυπτικά παραδείγματα:

• Το Channel 1, παρέχει στα σχολεία των ΗΠΑ “δωρεάν” ηλεκτρονικό εξοπλισμό, όπως τηλεοράσεις, δορυφορικά πιάτα, dvd players, υπό τον όρο να μεταδίδονται μέσα στα σχολεία ένα δεκάλεπτο πρόγραμμα με τα νέα της ημέρας και δύο λεπτά διαφημίσεων.
• Στη Φλόριδα, το δημοτικό σχολείο Pembroke Lakes, υιοθέτησε ένα πακέτο προγραμμάτων που χορηγήθηκε από τα McDonalds. Έτσι, “ο δεκάχρονος Travis έμαθε να σχεδιάζει ένα κατάστημα McDonalds, να κατανοήσει πώς αυτό λειτουργεί και πώς να κάνει αίτηση για εργασία και να χειριστεί τη συνέντευξη στο ίδιο κατάστημα, χάριν στο πρόγραμμα επτά εβδομάδων που χορήγησε η εταιρία ώστε να διδαχθούν τα παιδιά γνώσεις σχετικά με τον κόσμο της εργασίας”.
• Ένα πρόγραμμα που χορηγήθηκε από τη Nike δίδαξε στα παιδιά το πώς κατασκευάζεται ένα παπούτσι της, αλλά απέφυγε να αναφερθεί σχετικά με το πού, από ποιούς και υπό ποιές εργασιακές και άλλες συνθήκες παράγονται τα παπούτσια της. (17)

Η «Δημιουργία, ξανά!» επαναφέρει τον (προ καιρού καταρριφθέντα) μύθο της υποτιθέμενης αύξησης της ποιότητας της εκπαίδευσης μέσω «διαφορετικών προσφορών» από τις οποίες δήθεν επιλέγουν γονείς και μαθητές:

«Η εκπαιδευτική λειτουργία βελτιώνεται όταν γίνεται σε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, όταν δηλαδή ο γονέας και ο μαθητής έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ διαφορετικών προσφορών. […] Προτείνεται η πιλοτική εισαγωγή στοιχείων άμιλλας στα σχολεία με δυνατότητα επιλογής σχολείου, επιταγής σπουδών (vouchers) ή ανάδοχων σχολείων (charter schools)» (5)

Η ιδέα των vouchers (με την οποία έχουν εμμονή οι περισσότεροι συνεπείς νεοφιλελεύθεροι) είχε προταθεί από τον Μίλτον Φρίντμαν στο άρθρο του «Ο ρόλος της κυβέρνησης στην εκπαίδευση», το 1955. Η εφαρμογή του σε αρκετές χώρες (ΗΠΑ, Χιλή, Σουηδία, κλπ) έφερε από απογοητευτικά έως καταστροφικά αποτελέσματα και προκάλεσε σημαντικές αντιδράσεις – και όχι απαραίτητα από το αριστερό τμήμα του πολιτικού φάσματος, όπως θα φανταζόταν κανείς. (17)(18)

«Αναθεωρούμε το άρθρο 16 του Συντάγματος. Είναι απόλυτα θεμιτή η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων.»

«Μηδενική ανοχή στις καταλήψεις σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Οι καταλήψεις υποβαθμίζουν το δημόσιο σχολείο, βανδαλίζουν τον δημόσιο χώρο και πλήττουν τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα.»

«Οι καταλήψεις αντιμετωπίζονται με αστυνομική επέμβαση, σύλληψη των καταληψιών και παραπομπή τους στο αυτόφωρο. Η καταστροφή η ή ρύπανση των χώρων διδασκαλίας […] πληρώνεται από τους καταστροφείς ή τους κηδεμόνες τους. Φυσικά, εφαρμόζονται οι νόμοι και ως προς τις ποινικές ευθύνες.» (5)

«Πλήρης κατάργηση του Πανεπιστημιακού ασύλου. Η διακίνηση των ιδεών γίνεται στη χώρα μας χωρίς κανένα εμπόδιο και κανένας δεν διώκεται για τις ιδέες του.» (5)

«Οι φοιτητές θα μπορούν να έχουν τους συλλόγους τους και τις εκλογές τους, αλλά χωρίς επίσημη διασύνδεση με τα κόμματα. Θα ελέγχεται αυστηρά τυχόν… υπόγεια διασύνδεση και από τις πρυτανικές αρχές και μέσω της νομοθεσίας που θα ορίζει την λειτουργία των κομμάτων. Θα προβλέπονται κυρώσεις και για το πολιτικό κόμμα που θα αποδειχθεί ότι έχει οικονομικές ή άλλης φύσεως δοσοληψίες με φοιτητική παράταξη και για την ίδια την παράταξη. […] Όποιος μαθητής ή φοιτητής θέλει να ενταχθεί σε κόμμα, να πάει στην κομματική οργάνωση της γειτονιάς του.» (5)

Η «Δημιουργία, ξανά!» περιγράφει και ευαγγελίζεται έναν πανεπιστημιακό χώρο ο οποίος θα ελέγχεται και θα κατευθύνεται από τις αγορές και που ταυτόχρονα θα βρίσκεται σε πλήρη απομόνωση από την κοινωνία και τις ανάγκες της. Η απόλυτη στεγανοποίηση των πανεπιστημίων από τις απόψεις και τις τάσεις στην κοινωνία επιδιώκεται μέσω του πάγιου στόχου της πλήρους κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου και -κυρίως- της «ποινικοποίησης» της διασύνδεσης φοιτητικών συλλόγων και κομμάτων. Ειδικά την τελευταία διατύπωση θα την χαρακτήριζα τουλάχιστον ανεδαφική – αν δεν ήταν επικίνδυνη  για τη δημοκρατία.

«Αποκλεισμένος από την τηλεόραση»; Η μήπως χαϊδεμένο παιδί ορισμένων ΜΜΕ;

Ο ίδιος ο κ. Τζήμερος δήλωσε οτι παρότι το κόμμα του «είχε αποκλειστεί εντελώς από την τηλεοπτική παρουσία», τα κατάφερε καλά στις εκλογές της 6ης Μαΐου (11). Είναι όμως έτσι; Η αλήθεια είναι πως την προβολή της οποίας έτυχε ο ίδιος και το κόμμα του από τα ΜΜΕ ούτε στα πιό τρελά τους όνειρα δεν θα την απολάμβαναν ορισμένα κόμματα με πολυετή κοινοβουλευτική παρουσία, πόσο μάλλον ένα νεοεμφανιζόμενο κόμμα με ανύπαρκτη προϊστορία.
Πάρτε μια μικρή γεύση του «τηλεοπτικού αποκλεισμού» της «Δημιουργίας, ξανά!», όπως προέκυψε από μια πρόχειρη αναζήτηση στο youtube:

• 18/11/2011: συνέντευξη στο TRT TV
• 19/12/2011: συνέντευξη Θ. Τζήμερου στο STAR Κεντρικής Ελλάδας
• 20/03/12: Ο Θάνος Τζήμερος στο ΣΚΑΙ TV
• 23/3/2012: συνέντευξη στον ΣΚΑΙ (εκπομπή Λυριτζή –  Οικονόμου)
• 25/3/2012: συνέντευξη στο MEGA (διάρκεια ~9′)
• 30/03/12: Η «δημιουργία ξανά!» στο ΚΡΗΤΗ TV
• 31/3/2012: συνέντευξη στο Creta Channel Δελτίο Ειδήσεων
• 3/4/2012: συνέντευξη στο Focus Web TV (εκπομπή Ειρήνη Νικολοπούλου)
• 30/4/2012: Προεκλογική ομιλία στη Γλυφάδα στην ΕΤ1 (διάρκεια ~60′)
• 1/5/2012: συνέντευξη στον ANT1 (ΟΛΑ12)
• 2/5/2012: συνέντευξη στην ΕΤ1 (διάρκεια ~45′)
• 4/5/2012: συνέντευξη στον ANT1 (κεντρικό δελτίο ειδήσεων)
• 4/5/2012: συνέντευξη στον ΣΚΑΙ (εκπομπή Πόπης Τσαπανίδου)

Αυτά εντελώς ενδεικτικά, και χωρίς να αναφερθούμε και στην προβολή του από άλλα μέσα (εφημερίδες, ραδιοσταθμοί, κλπ) όπου χάνεται το μέτρημα. Αξια μνείας είναι η διθυραμβική υποδοχή που επεφύλαξαν οι δημοσιογράφοι, οι οποίοι δεν εφείσθησαν εγκωμίων, επαίνων και αβανταδόρικων ερωτήσεων («Ο Ελληνας που έστειλε μια απίστευτη επιστολή στην κα Μέρκελ», «Ο υποψήφιος που όλοι συζητάνε», «Το κόμμα που έχει γίνει talk of the town στην Αθήνα», κλπ).

Γενικές παρατηρήσεις

Ανάμεσα στις θέσεις της «Δημιουργίας, ξανά!» για το μεταναστευτικό (21), εκτός ορισμένων θετικών προτάσεων (π.χ. την κατάργηση της απαράδεκτης συνθήκης «Δουβλίνο 2″, τα κράτη που έχουν υπογράψει αυτές τις συνθήκες να «χρεώνονται» ποσοστό μεταναστών αναλογικό με τον πληθυσμό και την οικονομική τους ευρωστία), συνάντησα και την πρόταση «να χρησιμοποιηθούν όσοι μετανάστες δεν μπορούν να απελαθούν για φτηνό εργατικό δυναμικό σε ειδικές οικονομικές ζώνες που ταυτόχρονα θα είναι και περιοχές διαμονής τους». Βρίσκω τη λογική «αφού δεν μπορούμε να τους απελάσουμε, δεν τους εκμεταλλευόμαστε τουλάχιστον, μήπως ρεφάρουν και οι επιχειρήσεις μας» αντιπροσωπευτική του τρόπου σκέψης που θέλει τους ανθρώπους (μετανάστες και μή) αναλώσιμη ύλη στο βωμό της ανάπτυξης και της κερδοφορίας, αγνοώντας την έννοια της αξιοπρεπούς διαβίωσης.

Προς επίρρωση της αποστασιοποίησης της «Δημιουργίας, ξανά!» από οποιεσδήποτε κοινωνικές ευαισθησίες έρχεται – μεταξύ άλλων- και η επιλογή συγκεκριμένης υποψήφιας στις λίστες, η οποία σε μια εντυπωσιακή επίδειξη κοινωνικής αναλγησίας και βαρβαρότητας έγραψε και ανάρτησε στο διαδίκτυο ένα υβριστικό κείμενο – μνημείο χυδαιότητας και απανθρωπιάς για τον 77χρονο Δ. Χριστούλα που αυτοκτόνησε στο Σύνταγμα…

Τέλος, ιδιαιτέρως αλγεινή εντύπωση μου προκάλεσε η απάντηση του κ. Τζήμερου όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει την είσοδο της Χρυσής Αυγής στη Βουλή: «τόσο καιρό ανεχόμαστε τους οπαδούς του Στάλιν, τώρα θα ανεχτούμε και αυτούς του Χίτλερ». Ωστε έτσι. Το ήθος και τη στάση ζωής πολλών κομμουνιστών βουλευτών (στους οποίους προφανώς αναφέρεται ο κ Τζήμερος) τα έχουν αναγνωρίσει ακόμη και ορκισμένοι ιδεολογικοί τους αντίπαλοι. Οχι όμως ο κ. Τζήμερος, ο οποίος τους εξισώνει με τους νεοναζιστές φουσκωτούς ανεγκέφαλους μαχαιροβγάλτες που άν τους συναντούσες νύχτα θα άλλαζες δρόμο. Κατά τα άλλα – και σύμφωνα με τη μεγαλόσχημη διατύπωση της «Δημιουργίας, ξανά!» – «δεν υπάρχει μεγαλύτερος φασισμός από την εξομοίωση ανόμοιων πραγμάτων» (2), έτσι κ. Τζήμερε; Αν μη τι άλλο, η δήλωση αυτή μαρτυρεί πολλά είτε για την ευθυκρισία είτε για την ιδεολογική εντιμότητα του κ. Τζήμερου.

Συμπερασματικά

Για να αποφύγω τη μονομέρεια πρέπει να αναγνωρίσω οτι στο πρόγραμμα της «Δημιουργίας, ξανά!» υπάρχουν ορισμένες προτάσεις ενδιαφέρουσες και σε  θετική κατεύθυνση. Oμως οι περισσότερες από αυτές είτε βρίσκονται στο επίπεδο μιας γενικόλογης διατύπωσης χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένες προτάσεις υλοποίησης, είτε αφορούν πρακτικά θέματα εξορθολογισμού της διακυβέρνησης (πάταξη γραφειοκρατίας, διαφθοράς, κλπ) τα οποία και οι ίδιοι παραδέχονται πως είναι «αυτονόητα» (και τα οποία πολλάκις έχουν εξαγγελθεί στο παρελθόν – και ουδέποτε εφαρμόστηκαν, θα προσέθετα εγώ).

Οι όποιες θετικές εντυπώσεις όμως υποχωρούν κάτω από το συντριπτικό βάρος του πιό ακραίου και επιθετικού νεοφιλελευθερισμού που έχει διατυπωθεί ποτε από ελληνικό κόμμα:

Μέσα από την εφαρμογή ενός μηδενικής ανοχής αυταρχικού συστήματος, όπου κάθε είδους διαμαρτυρία εξοβελίζεται από το δημόσιο χώρο και ποινικοποιείται η περιορίζεται (απαγόρευση πορειών στο οδόστρωμα, σύλληψη και αυτόφωρο για καταλήψεις, «ποινικοποίηση» διασυνδέσεων κομμάτων με φοιτητικές παρατάξεις, περιορισμός συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, κλπ), η «Δημιουργία, ξανά!» οραματίζεται μια Ελλάδα αποστειρωμένη από «ταραχοποιά» στοιχεία, ολοκληρωτικά υποταγμένη στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Μέσα από την τυπική νεοφιλελεύθερη λογική ιδιωτικοποίησης κερδών – κοινωνικοποίησης ζημιών, οι μόνες αποδεκτές κρατικές παρεμβάσεις στην επιχειρηματική δραστηριότητα έχουν τη μορφή επιδοτήσεων, «φορολογικών κινήτρων», κλπ. Το πρόγραμμα της «Δημιουργίας, ξανά!» είναι η ονείρωξη του κάθε κομιλφώ νεοφιλελεύθερου.

Για να αποφύγω τις παρεξηγήσεις, το κείμενο αυτό δεν έχει σαν στόχο να αποδείξει γιατί η νεοφιλελεύθερη πρόταση της «Δημιουργίας, ξανά!» δεν οδηγεί σε κοινωνική ευημερία, αλλά να καταδείξει οτι ο κ. Τζήμερος και το κόμμα του δεν κομίζουν τίποτα το νέο στο χώρο των πολιτικών ιδεών και της οικονομίας. Απλώς ξανασερβίρουν γνωστές νεοφιλελεύθερες συνταγές πασπαλισμένες με άφθονες δόσεις μαρκετίστικων σλόγκαν («πολιτική χωρίς πολιτικούς») και με τη συνεπικουρία των ΜΜΕ που τους πλασάρουν ως κάτι «νέο», «άφθαρτο», «καινοτόμο», «δημιουργικό» που χρησιμοποιεί «απλό λόγο» και απευθύνεται στην «κοινή λογική». (19)

Κατανοώ οτι για τους θιασώτες του οικονομικού φιλελευθερισμού ο απλός και σοβαροφανής  λόγος του κ. Τζήμερου είναι μια όαση δροσιάς μέσα στην έρημο της κενολογίας και της ρηχότητας των περισσότερων παλαιοκομματικών πολιτικών που εως τώρα εκπροσωπούσαν τον κεντροδεξιό χώρο. Οπως επίσης οτι οι πάσης φύσεως απολιτίκ εκστασιάζονται με τον διακριτικά επικοινωνιακό τρόπο που ο κ. Τζήμερος επέλεξε -ως έμπειρος διαφημιστής- για να πλασάρει τον εαυτό του. (20)
Στους παραπάνω, η «Δημιουργία, ξανά!» θα παράσχει φιλόξενη στέγη στις αυταπάτες τους. Οι υπόλοιποι, ας κρατούν καλύτερα μικρό καλάθι. Και ας αναλογιστούν αν ο -αυταρχικώ τω τρόπω- αποστειρωμένος επιχειρηματικός παράδεισος (με λίγους κερδισμένους και πολλούς χαμένους) που ευαγγελίζεται η «Δημιουργία, ξανά!» είναι η κοινωνία στην οποία θα ήθελαν να ζήσουν αυτοί και τα παιδιά τους.

Υ.Γ.
Οι πρώτες ρωγμές στα σλόγκαν της «Δημιουργίας, ξανά!» εμφανίστηκαν ήδη. Το «Πολιτική χωρίς πολιτικούς»  νοθεύτηκε με τη συνεργασία με Σ.Μάνο-«Δράση», ελέω επικείμενης εισόδου στη Βουλή. Με διακηρυγμένο στόχο τη μετεκλογική στήριξη κυβέρνησης των «σάπιων» πολιτικών ΠΑΣΟΚ-ΝΔ τους οποίους η «Δημιουργία, ξανά!» μετά βδελυγμίας απαξιώνει και καταγγέλλει…

---

Πηγές – παραπομπές – υποσημειώσεις

(1) «Δημιουργία, ξάνά!» – επίσημος δικτυακός τόπος.
(2) «Δημιουργία, ξάνά!»: θέσεις για την Οικονομία και Ανάπτυξη
(3) «Δημιουργία, ξάνά!»: θέσεις για τη Ναυτιλία
(4) «Δημιουργία, ξάνά!»: θέσεις για την Αγροτική πολιτική
(5) «Δημιουργία, ξάνά!»: θέσεις για την Παιδεία
(6) «Δημιουργία, ξάνά!»: Συνδικαλισμός
(7) «Είσαι παιδί του κομματικού σωλήνα; Μακριά!«. athensvoice.gr, 20/3/2012.
(8) «Δημιουργία, ξάνά!»: Ευρωπαϊκή προοπτική
(9) «Δημιουργία, ξάνά!»: Εκλογές – κυβέρνηση
(10) Συνέντευξη Θ. Τζήμερου στην ΕΤ1, 02/05/2012. Youtube video.
(11) Συνέντευξη Θ. Τζήμερου στο NEWS 247, 9/5/2012. Αρθρο και video.
(12) «Λουκέτα» σε 120.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέχρι το 2012 βλέπει η ΕΣΕΕ. Ελευθεροτυπία, 21/2/2011.
(13) Οι Ελληνες εφοπλιστές και η κρίση. iospress.gr, 1/7/2011.
(14) Le Monde: Ευτυχείς οι εφοπλιστές στην Ελλάδα. «Το Βήμα», 11/11/2011.
(15) Εφοπλιστικό κεφάλαιο: Απολαμβάνει καθεστώς φορολογικής ασυλίας. Ριζοσπάστης, 14/4/2012.
(16) Ο «Ιός» της Ελευθεροτυπίας για εφοπλιστές και λιμάνια. GreekShippingNews.gr, 25/10/2009.
(17) Βαφτίζοντας παιδαγωγικές αποτυχίες ως “Δημιουργία Ξανά”. eagainst.com, 23/5/2012.
(18) School voucher. Wikipedia.org.

(19) Για την ιστορία να θυμίσω οτι δεν είναι η πρώτη απόπειρα (και δεν θα είναι η τελευταία) του μιντιακού συστήματος να παρουσιάσει έναν εκπρόσωπο της αγοράς ως το νέο και δυναμικό εκφραστή πρακτικού και καινοτόμου λόγου που «τα έψαλλε» στους πολιτικούς: π.χ. αρκετοί θα θυμούνται την περίπτωση του κ. Βγενόπουλου και τα εγκώμια που αφειδώς του επιδαψίλευσαν τα ΜΜΕ το 2009. Η ατυχής συγκυρία με τα γεγονότα στη Marfin βέβαια «έκαψε»νωρίς το χαρτί αυτό…

(20) Ο κ. Τζήμερος παίζει πιάνο κλείνοντας την βραδιά πολιτικής εκδήλωσης στο Intercontinental. Και στα σχόλια λιγωμένοι απολιτίκ ενθουσιάζονται που ένας (μη;) πολιτικός παίζει πιάνο. Ψυχραιμία, παιδιά. Και ο Μπίλ Κλίντον έπαιζε σαξόφωνο, αν αυτό λέει κάτι…

(21) «Δημιουργία, ξάνά!»: Μεταναστευτικό